เรียนรู้ศูนย์คัดแยกขยะวงษ์พาณิชย์ สาขาสุวรรณภูมิ สถานที่รับซื้อขยะที่ช่วยให้ขยะถูกนำกลับมาใช้ใหม่ จนเกิดเป็นเศรษฐกิจหมุนเวียน

เพื่อน ๆ หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า “Circular economy” หรือ “เศรษฐกิจหมุนเวียนกันอยู่แล้ว” วันนี้พวกเราทีมงาน Think Things ได้เดินทางมาเรียนรู้ศูนย์คัดแยกขยะวงษ์พาณิชย์ สาขาสุวรรณภูมิ ซึ่งแน่นอนว่าเป็นสถานที่รับซื้อขยะที่ช่วยให้ขยะถูกนำกลับมาใช้ใหม่ จนเกิดเป็นเศรษฐกิจหมุนเวียน

บทความนี้อยากชี้ให้เห็นความเชื่อว่าการมีระบบจัดการที่สะดวก สบาย และสร้างความสุขให้แก่ประชาชนจะเป็นกลยุทธ์ที่เร่งให้เกิดการแยกขยะระดับครัวเรือนอย่างมีนัยยะสำคัญ ซึ่งเป็นจุดที่เริ่มได้ง่ายที่สุดและสร้างผลกระทบทางบวกสูง

สถานที่แห่งนี้มีความพิเศษคือเป็นสถานที่รับซื้อขยะขนาดใหญ่ ที่มีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้บริการ ที่นำขยะมาขายหรือส่งต่อได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเครื่องชั่งน้ำหนักขยะ รถรับขยะ Delivery ทั่วเขตกรุงเทพและปริมณฑล ไปจนวิธีคิดอย่างอื่น ๆ ที่ดี ซึ่งพวกเราเห็นว่า หากนำวิธีการเหล่านี้ไปปรับใช้ในพื้นที่อื่น ๆ จะช่วยเพิ่มจำนวนคนที่เข้ามาร่วมเป็นผู้แยกและส่งมอบขยะรีไซเคิลในประเทศของเราอย่างมีนัยยะสำคัญได้

อย่างแรกที่สำคัญมากในมุมมองของพวกเรา คือการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับพื้นที่สำหรับคัดแยก หรือ เก็บรวบรวมสิ่งของที่ถูกนำมาทิ้ง ปรกติแล้วสภาพของพื้นที่รวบรวมขยะจะค่อนข้างเลอะเทอะ และมีกลิ่นเหม็น นั่นเพราะ ! มีขยะเปียกปะปนมา แล้วมันเกิดการย่อยสลาย จนเน่าเหม็นตามธรรมชาติ !

การแยกขยะเปียกออก หรือ การรับเฉพาะขยะแห้ง ทำให้กลิ่นเหม็นเหล่านี้แทบจะหายเกลี้ยง แล้วทำให้สถานที่เหล่านี้ น่าเข้ามาใช้บริการมากขึ้นอย่างมาก มันคือการเปลี่ยนให้โรงคัดแยกขยะกลายสภาพเป็นสถานที่ซึ่งให้ความรู้สึกไม่ต่างกับร้านสะดวกซื้อ หรือ ห้างสรรพสินค้า

ยกตัวอย่าง โรงงานคัดแยกขยะ M5 ตั้งอยู่ที่เขต Treptow-Köpenick ของกรุงเบอร์ลิน โรงงานแห่งนี้ได้รับการออกแบบโดยบริษัทสถาปนิกชื่อดังอย่าง Sauerbruch Hutton โดยใช้สีสันสดใสและวัสดุธรรมชาติ โรงงานนี้ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการคัดแยกขยะและประโยชน์ของการจัดการขยะอย่างยั่งยืน โรงงานแห่งนี้มีการจัดแสดงข้อมูลและกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้และมีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะ

ที่เราควรทำทุกวิถีทางให้ผู้คนเข้ามามองเห็นกระบวนการนี้แล้วมีส่วนร่วมไปกับมัน เพราะเราทิ้งขยะ สร้างขยะกันทุกวัน เหมือนที่กินข้าวหรือแปรงฟัน ดังนั้นอาจมองได้ว่าการจัดการขยะเป็นเรื่องใกล้ตัวยิ่งกว่าการเติมน้ำมันรถเสียด้วยซ้ำ (อีกทั้งไม่ใช่ทุกคนที่มีรถยนต์ขับ)

การที่วงษ์พาณิชย์มีเครื่องชั่งน้ำหนักขยะขนาดใหญ่ นั้นช่วยงานเยอะมาก เพราะเครื่องชั่งที่ชั่งขยะถุงใหญ่ได้ ทำให้ลดพลังงานมนุษย์ในการขนย้ายถุงขยะหลาย ๆ รอบ การที่มีฟังค์ชันจัดประเภทขยะและออกบิลจบในเครื่องเดียว ช่วยลดระยะเวลาในการนับขยะ และดำเนินการด้านการเงินเอกสาร ทำให้ลดเวลาที่ใช้ต่อลูกค้า 1 ราย โดยประมาณจาก 15-20 นาที เหลือเพียงประมาณ 5-8 นาที

พวกเขามีเครื่องชั่งขยะในจำนวนที่เพียงพอสำหรับเวลาที่ผู้ใช้บริการมากที่สุด ทำให้ flow ของการรับขยะน่าจะมีความคล่องตัวสูงมาก ซึ่งจุดนี้ทางเราคาดว่าส่งผลสำคัญต่อผู้ส่งขยะที่เป็นครัวเรือนนำมาส่งเอง เพราะครัวเรือนอาจไม่ได้มีจำนวนขยะมาก มูลค่าก็อาจไม่มาก เมื่อเทียบกับเวลาที่พวกเขาจะใช้พักผ่อนหรือไปทำงานอย่างอื่นต่อ พวกเขาจึงน่าจะใส่ใจเรื่องความสะดวกรวดเร็วและการใช้บริการที่เข้าใจง่ายเป็นสำคัญ

อีกหนึ่งบริการซึ่งสิ่งที่วงษ์พาณิชย์เอง หรือธุรกิจอื่น ๆ ที่เน้นเรื่องจัดการขยะ กำลังตั้งใจทำ คือ การมีรถรับขยะ Delivery ชื่อ WASTEBUY Delivery ที่เข้าไปรับขยะตามบ้านเรือนทั่วทั้งเขตกรุงเทพและปริมณฑลโดยไม่เก็บค่าบริการจัดเก็บ เพียงแค่ผู้ใช้บริการเข้าไปเพิ่มเพื่อน Line แล้วทำการจองรอบ ให้รถวิ่งเข้าไปรับขยะ
(หากสนใจบริการ ติดต่อ  https://www.facebook.com/profile.php?id=100091430018768&mibextid=ZbWKwL  หรือโทร 089-998-2009)

สิ่งเหล่านี้พวกเราเองเห็นว่าเป็นความตั้งใจที่ดี เพราะทำให้เจ้าของขยะไม่ต้องเดินทาง ไปจนเอาตัวเองเข้าไปในสถานรับซื้อขยะในละแวกใกล้เคียงที่สภาพแวดล้อมอาจไม่น่าอภิรมย์ใจนัก ท้ายสุดคือได้รับความสะดวกสบายและสามารถเริ่มเข้ามาสู่วงจรการจัดการขยะที่มีความยั่งยืนได้
.
แน่นอน ท้ายที่สุดประโยชน์ในภาพกว้างของการจัดการขยะ อาทิ ช่วยลดก๊าสมีเทนที่ปล่อยสู่ชั้นบรรยากาศ ช่วยลดโลกร้อน ช่วยลดทัศนวิสัยที่ย่ำแย่ของบ่อขยะเน่าเหม็น ไปจนมีถนนที่ปลอดขยะ อาจไม่ได้กินใจทุกคน ตราบใดที่มันยังไม่ทำให้ผู้คนรู้สึกอย่างแท้จริงว่าปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นเพราะการจัดการขยะที่ไม่ดี

การดึงคนเข้ามาในระบบการจัดการขยะที่ยั่งยืนให้ได้ โดยให้คนจำนวนมากมีประสบการณ์ที่ดีในการแยกขยะและขายขยะจากได้ผลประโยชน์ที่ชัดเจน จะช่วยสร้างวัฒนธรรมที่พวกเขาจะไม่อยากทิ้งขยะโดยที่ไม่แยกให้ดีก่อนตลอดไป